اخبار

ملایر در مسیر تبدیل شدن به پایتخت تنوع فرش دستباف ایران قرار دارد

به گزارش روابط عمومی اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش ایران به نقل از ایرنا،«حمیدرضا فروزان‌احسن» در گفت و گو اظهار کرد: فرش دستباف ملایر قابلیت پاسخگویی به هر سلیقه‌ای را دارد و امروز تنوع طرح، نقطه قوت فرش در بازار جهانی است.

وی افزود: ظرفیت بی‌نظیر فرش دستباف ملایر قابلیت ایجاد یک «کلکسیون جهانی» را دارد و معرفی هوشمندانه این محصول با برند واحد ضروری است.

مسوول انجمن تولید و صادرکنندگان فرش دستباف استان همدان با اشاره به تنوع بی‌نظیر طرح و رنگ در قالی‌های ملایر، ادامه داد: این تنوع به ملایر اجازه داده تا در بازارهای مختلف با سلیقه‌های گوناگون جایگاه خود را پیدا کند و طرح‌های شهری‌باف در اروپا و طرح‌های موسی‌خان در بازار خاورمیانه و شرق آسیا طرفداران خاص خود را دارند.

فروزان‌ احسن حضور منسجم با عنوان «غرفه ملایر» در نمایشگاه‌های بزرگ بین‌المللی را راهبردی مؤثر برای معرفی این ظرفیت دانست و بیان کرد: در این بخش می‌توان غرفه‌هایی برای طرح‌های مختلفی همچون جوزان، میشن و موسی‌خان در نظر گرفت که همه تحت یک برند واحد فعالیت کنند.

وی ثبت نشان جغرافیایی فراگیر، تدوین کاتالوگ دیجیتال جامع، ایجاد مرکز بازدید و فروش مستقیم در ملایر و استفاده از این تنوع برای جذب گردشگر هنری و خریداران خاص را از جمله اقدامات ضروری برای احیای جایگاه جهانی فرش ملایر برشمرد.

چالش‌های پیش‌روی فرش دستباف؛ از تحریم‌ها تا سالمندی بافندگان

مسوول انجمن تولید و صادرکنندگان فرش دستباف استان همدان به موانع پیش‌روی این صنعت اشاره کرد و مشکل تبادل پول، نبود برند واحد و تحریم‌ها را از جمله موانع اصلی صادرات فرش دستباف عنوان کرد.

فروزان‌احسن مشکلات تأمین مواد اولیه باکیفیت را از دیگر موانع برشمرد و گفت: اگرچه پشم دام‌های محلی در دسترس است، اما فرآیند جمع‌آوری، فرآوری و رنگرزی استاندارد برای آن وجود ندارد و علاوه بر این، بافندگان به سمت سالمندی پیش می‌روند و نسل جوان به دلیل ناپایداری بازار، کمتر جذب این حرفه می‌شوند.

وی بر ضرورت حمایت دولت برای تأمین مواد اولیه باکیفیت، آموزش حرفه‌ای، بیمه بافندگان و تسهیل حضور در نمایشگاه‌های خارجی تأکید کرد و افزود: صنعت فرش دستباف به عنوان یکی از کالاهای صادراتی غیرنفتی باید بیشتر از گذشته مورد توجه قرار گیرد و احیا شود.

مسوول انجمن تولید و صادرکنندگان فرش دستباف استان همدان شعار فرش دستباف ملایر را «ملایر؛ تنوع، اصالت و هنر دستباف ایرانی» عنوان کرد و ادامه داد: ملایر اولین شهرستان ایران از نظر تعداد قالیباف و تنوع رنگ و طرح است و از فرصت منحصربه فرد باید برای پویایی صنعت فرش دستباف استفاده کرد.

تنوع فرش دستباف ملایر یک موزه زنده است

فروزان‌احسن با اشاره به ویژگی‌های شاخص فرش ملایر، گفت: این شهرستان یک خوشه از مراکز مستقل با هویت‌های طراحی متنوع است و نام‌هایی همچون شهری‌باف، جوزان، مانیزان، طائمه، میشن، حسین‌آبادشاملو، کِسب، ننج، موسی‌خان و ازندریان هر کدام جایگاه ویژه‌ای در تاریخ فرش ایران دارند.

وی تاکید کرد: این تنوع، ملایر را به «موزه زنده» سبک‌های مختلف فرش دستباف تبدیل کرده؛ به گونه‌ای که یک خریدار می‌تواند از طرح‌های ظریف شهری‌باف تا طرح‌های هندسی و عشایری منطقه میشن را در یک منطقه ببیند.

مسوول انجمن تولید و صادرکنندگان فرش دستباف استان همدان درباره کیفیت و دوام فرش دستباف ملایر نیز بیان کرد: استفاده از پالت رنگی متنوع همانند لاکی، فیروزه‌ای، زیتونی و کرم، بافت با گره ترکی (تک پود و دوپود) و تار و پود پنبه‌ای، موجب دوام بالا و ظرافت طراحی در فرش‌های ملایر شده است.

فروزان‌احسن یادآور شد: اگرچه هرکدام از این مراکز محلی هنوز در قالب کارگاه‌های خانگی یا روستایی فعال هستند، اما تعداد بافندگان و دارهای قالی نسبت به دهه‌های ۶۰ و ۷۰ بسیار کاهش یافته و در حال حاضر حدود صدها دار فعال در منطقه وجود دارد.

وی گفت: با این وجود ملایر با دارا بودن تنوع بی‌نظیر در طرح‌های محلی و رنگ‌آمیزی و همچنین کیفیت بالای بافت، به عنوان یکی از مهم‌ترین قطب‌های فرش دستباف ایران شناخته می‌شود، اگرچه تعداد فعالان این حوزه نسبت به گذشته کمتر شده است.

نقشه فرش «میشن»؛ نمادی از اصالت و تنوع

مسوول انجمن تولید و صادرکنندگان فرش دستباف استان همدان خاطرنشان کرد: نقشه فرش «میشن» یکی از قدیمی‌ترین و باارزش‌ترین نقشه‌های فرش ملایر است که از طرح‌های خاص و متنوعی از جمله هندسی، افشان، ماهی خاص و ترکیب اسلیمی- بته برخوردار است.

فروزان‌احسن با بیان اینکه بسیاری از نمونه‌های قدیمی این فرش در موزه‌ها و کاخ‌های جهان نگهداری می‌شود، افزود: رج‌شمار فرش میشن از متوسط تا بسیار بالا (بسته به دوره و سفارش) متغیر است و این فرش هم به صورت تک‌پود و هم دوپود، بسته به سبک و زمان بافت، تولید می‌شود.

وی بازار هدف اصلی این طرح، کلکسیون‌ها، موزه‌ها و سفارش‌های ویژه از اروپا و آمریکا است، گفت: فرش‌های مناطق شهری‌باف، جوزان، مانیزان و طائمه در سطح ظریف و ممتاز با شهرت بین‌المللی است و این فرش‌ها دارای رج‌شمار بالا، پالت رنگی کامل و طرح‌های افشان و لچک‌ترنج هستند که بازار اروپا و نمایشگاه‌های جهانی، هدف آن‌هاست.

مسوول انجمن تولید و صادرکنندگان فرش دستباف استان همدان به فرش‌های موسی‌خان بلاغی، حسین‌آبادشاملو و ازندریان به عنوان فرش‌هایی در سطح نیمه‌ظریف و محکم اشاره کرد و افزود: این فرش‌ها دارای تراکم متوسط تا خوب، طرح‌های هندسی–گیاهی و رنگ‌های گرم هستند که بافت ازندریان درشت‌تر از دو منطقه دیگر است و بازار خاورمیانه و شرق آسیا، هدف این فرش‌ها است.

فروزان‌احسن همچنین فرش‌های کسب و ننج را در سطح متوسط و با ویژگی‌های روستایی و عشایری معرفی کرد و گفت: این فرش‌ها تراکم کمتر، بافت درشت، نقش ساده و رنگ‌های پرانرژی دارند و برای بازار دکوراسیون با سبک روستایی، طبیعی و تلفیقی از سنت و مدرنیته مناسب هستند.

وی تاکید کرد: بیشتر امارات متحده عربی به‌عنوان مرکز بازارصادرات، خریدار فرش ملایر است و کشورهای آلمان، چین، ایتالیا و آمریکا نیز از دیگر بازارهای مهم این محصول هستند.

در حال حاضر ۶۰ هزار بافنده فرش دستباف در استان همدان فعال است که از این تعداد، ۶ هزار قالیباف در شهرستان ملایر فعالند و هزار و ۵۰۰ نفر از بافندگان ملایری بیمه شده‌اند.